FORTRAN Programlama Dili, matematiksel ve bilimsel hesaplamaları yürütmek için tasarlanmıştır ve birçok bilimsel ve mühendislik uygulamasında yaygın olarak kullanılmaktadır. FORTRAN, diğer birçok programlama dilinin aksine, matematiksel operasyonlar için optimize edilmiş bir yapıya sahiptir ve bu nedenle bilimsel uygulamalarda özellikle yüksek performanslı hesaplama için popülerdir.
FORTRAN, kodlama kolaylığı ve okunabilirliği açısından modern programlama dillerine kıyasla sınırlamaları olsa da, birçok alanda hala kullanılmaktadır. FORTRAN programlama dili, birçok yüksek performanslı bilimsel uygulamada kullanılan büyük kod tabanlarına sahiptir. Ayrıca, birçok modern programlama dili FORTRAN dilinden esinlenerek geliştirilmiştir.
FORTRAN Programlama Dili Geliştiricileri kim:
FORTRAN İle Hangi Tür Uygulamalar Geliştirilebilir:
- Bilimsel hesaplama uygulamaları: Fortran, matematiksel hesaplama, sayısal analiz ve simülasyonlar gibi bilimsel uygulamalar için çok etkili bir dil olarak kabul edilir.
- Yüksek performanslı hesaplama (HPC) uygulamaları: Fortran, yüksek performanslı hesaplama ve büyük veri işleme uygulamaları için kullanılan bir dil olarak popülerdir.
- Fizik, kimya, biyoloji ve diğer doğa bilimleri uygulamaları: Fortran, bilimsel simülasyonlar ve diğer hesaplama yoğun uygulamalar için ideal bir dil olarak kabul edilir.
- Havacılık ve uzay uygulamaları: Fortran, uçuş simülasyonları, uzay aracı tasarımı ve diğer havacılık ve uzay uygulamaları için kullanılır.
- Finansal hesaplamalar: Fortran, finansal risk analizi, opsiyon fiyatlandırması ve diğer finansal hesaplamalar için kullanılan bir dil olarak da kullanılır.
- Askeri ve savunma uygulamaları: Fortran, askeri savunma uygulamaları ve simülasyonlar için kullanılan bir dil olarak da popülerdir.
- Yapay zeka ve makine öğrenmesi: Fortran, yapay zeka ve makine öğrenmesi için kullanılabilen bir dil olmasa da, bazı yüksek performanslı hesaplama kütüphaneleri sayesinde bu alanda da kullanılabilir.
FORTRAN İle Nasıl Program Yazabilirim:
- Bir metin düzenleyicisi (notepad, Sublime Text, Visual Studio Code vb.) açın.
- Yeni bir dosya oluşturun ve dosya adını “program_adı.f90” olarak kaydedin. (f90, Fortran 90 sürümüne atıfta bulunur.)
- Programın başına bir başlık ekleyin. Başlık, programın adını, yazarı ve programın ne yaptığını açıklamalıdır.
- İlk olarak, programda kullanacağınız değişkenleri tanımlayın. Fortran, değişkenlerin türünü belirtmenizi gerektirir.
- Ardından, programın ana bölümünde işlemleri gerçekleştirin. Fortran programları, ana bölüm olarak adlandırılan bir blok içinde çalışır. Programın ana bölümünde, işlemler ve kontroller yer alır.
- Programınızı kaydedin ve derleyin. Fortran programları derlenir ve makine diline çevrilir. Derleme işlemi, Fortran derleyicisi kullanılarak gerçekleştirilir.
- Programınızı çalıştırın. Derlendikten sonra, programınızı çalıştırabilirsiniz.
Örnek bir Fortran programı aşağıdaki gibi olabilir:
! Programın başlığı
! Bu program kullanıcının girdiği iki sayının toplamını hesaplar.
program toplama
implicit none ! Tanımsız değişkenleri tanımlar.
integer :: sayi1, sayi2, toplam ! Tamsayı değişkenleri tanımlar.
! Kullanıcıdan iki sayı alınır.
write (*,*) 'İlk sayıyı girin:'
read (*,*) sayi1
write (*,*) 'İkinci sayıyı girin:
'
read (*,*) sayi2
! İki sayının toplamı hesaplanır.
toplam = sayi1 + sayi2
! Sonuç ekrana yazdırılır.
write (*,*) 'İki sayının toplamı:
‘, toplamend program toplama
Bu program, kullanıcının girdiği iki sayıyı toplar ve sonucu ekrana yazdırır. Programda, “implicit none” ifadesi, tanımsız değişkenlerin tanımlanmasını sağlar. “integer” ifadesi, sayi1, sayi2 ve toplam değişkenlerinin tamsayı olduğunu belirtir. “write” ifadesi, ekrana yazdırma işlemi yapar. “read” ifadesi, kullanıcı tarafından girilen verileri okur.
FORTRAN Programlama Dili Özellikleri:
- Yüksek düzeyli bir dildir: FORTRAN, yüksek seviyede bir dildir, yani düşük seviyeli bilgisayar donanımı detaylarını saklar ve programlama işlemini kolaylaştırır.
- Veri Tipleri: FORTRAN, çeşitli veri tipleri sağlar. Bunlar, tamsayılar, ondalık sayılar, karmaşık sayılar, mantıksal değişkenler, karakter değişkenleri vb. gibi çeşitli veri tiplerini içerir.
- Döngüler: FORTRAN, çeşitli döngü yapılarını destekler. Bunlar, DO döngüsü, DO WHILE döngüsü vb. gibi döngü yapılarını içerir.
- Koşullu İfadeler: FORTRAN, koşullu ifadeleri destekler. Bunlar, IF…THEN…ELSE ve SELECT CASE gibi yapıları içerir.
- Alt Programlar: FORTRAN, alt programlar oluşturmanıza olanak tanır. Bunlar, alt programlar, fonksiyonlar ve alt-rutinler gibi farklı tiplerde olabilirler.
- Diziler: FORTRAN, dizileri destekler. Bu, programlama dilinde belirli bir tipte birden fazla değişkeni bir arada tutmanızı sağlar.
- Hata Ayıklama: FORTRAN, hata ayıklama işlemleri için çeşitli araçlar sağlar. Bu araçlar, programlama hatalarını tespit etmenize ve düzeltmenize yardımcı olur.
- Yapılandırma: FORTRAN, programlama işleminin yapılandırılmasını destekler. Bu, programların daha kolay okunmasını ve yönetilmesini sağlar.
- Veri Girişi/Çıkışı: FORTRAN, standart veri girişi/çıkışı işlemlerini destekler. Bunlar, PRINT, READ, WRITE gibi komutları içerir.
- Hesaplama İşlemleri: FORTRAN, hesaplama işlemleri için matematiksel operatörleri içerir. Bunlar, toplama, çıkarma, çarpma, bölme ve üst alma gibi temel işlemleri içerir.
FORTRAN, özellikle bilim ve mühendislik alanlarında kullanılan, eski ama hala popüler bir programlama dilidir.
FORTRAN Programlama Dili Avantajları:
- Yüksek performans: FORTRAN, yüksek performanslı bilimsel ve mühendislik uygulamaları için optimize edilmiştir. Bu nedenle, FORTRAN’da yazılan programlar, diğer programlama dillerine göre daha hızlı çalışır.
- Kolay anlaşılabilir: FORTRAN, matematiksel ve bilimsel işlemleri ifade etmek için tasarlanmıştır. Bu nedenle, FORTRAN’da yazılan kodlar, matematiksel denklemleri veya bilimsel yöntemleri ifade etmek için kullanılan terimlere benzer. Bu, FORTRAN kodlarının kolay okunmasını ve anlaşılmasını sağlar.
- Güçlü matematiksel işlevsellik: FORTRAN, matematiksel işlemleri ifade etmek için tasarlanmıştır ve matematiksel işlevler için birçok önceden tanımlanmış işlev içerir. Bu nedenle, FORTRAN’da matematiksel işlemler için kod yazmak daha kolaydır.
- Büyük veri setleri için uygun: FORTRAN, büyük veri setleri üzerinde işlem yapmak için tasarlanmıştır ve büyük matris işlemleri gibi yüksek hacimli işlemler için idealdir. Bu nedenle, bilimsel ve mühendislik uygulamaları gibi büyük veri setleri gerektiren uygulamalar için kullanılır.
- Uzun geçmiş: FORTRAN, 1950’lerden beri kullanılmaktadır ve bilimsel ve mühendislik toplulukları tarafından kabul edilmiştir. Bu nedenle, FORTRAN’da birçok önceden yazılmış kod bulunur ve mevcut kaynaklar geniştir.
- Paralel programlama desteği: FORTRAN, paralel programlama için tasarlanmıştır ve birçok paralel programlama modeli ve araçları destekler. Bu, paralel işlem gücüne sahip bilgisayarlarda daha iyi performans elde etmek için kullanılabilir.
FORTRAN, bilimsel ve mühendislik uygulamaları için en iyi programlama dillerinden biridir ve yüksek performans, kolay anlaşılabilirlik, matematiksel işlevsellik, büyük veri setleri için uygunluk, uzun geçmişi ve paralel programlama desteği gibi birçok avantajı vardır.
FORTRAN Programlama Dili Dezavantajları:
- Dildeki sınırlamalar: FORTRAN, diğer modern programlama dilleri gibi özellikle nesne yönelimli programlama açısından sınırlamalara sahiptir. Bu nedenle, bazı durumlarda kodun okunması ve sürdürülmesi zorlaşabilir.
- Geliştirme araçları: FORTRAN için modern geliştirme araçları bulmak zor olabilir. Bazıları sadece eski versiyonları destekler ve yeni araçların da eksiklikleri olabilir.
- Kodun okunması: FORTRAN kodu, diğer dillerde olduğu gibi okunması zor olabilir. Bu nedenle, bazı durumlarda FORTRAN kodunu anlamak ve düzenlemek zor olabilir.
- Yerelleştirme: FORTRAN kodu, sınırlı bir küresel adresleme alanına sahip olduğundan, yerelleştirme ve farklı platformlara taşıma konusunda bazı zorluklar yaşanabilir.
- Güncel Dökümantasyon: FORTRAN, birçok yıldır kullanılan eski bir dil olduğu için, güncel dökümantasyon eksikliği söz konusu olabilir.
- Performans: FORTRAN, belirli koşullar altında yüksek performans gösterirken, diğer durumlarda performans konusunda sınırlı kalabilir. Özellikle, bazı karmaşık hesaplamalar için daha modern dillere ihtiyaç duyulabilir.
- Yenilikçilik: FORTRAN’ın uzun bir geçmişi vardır ve birçok yenilikçi teknolojinin gelişimi için yeterli desteği sağlamayabilir.
Yorumlar (1)